مقدمه: جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان با توجه به اشتراکات فرهنگی و تاریخی باید رابطه بهتری با یکدیگر داشته باشند.متاسفانه در اوایل استقلال جمهوری آذربایجان نگاه تهدید آمیز در روابط ایران و این کشور دیده می شود. پس از فروپاشی شوروی و استقلال جمهوری آذربایجان، نگاه ایلچی بیگ رهبر حزب جبهه خلق جمهوری آذربایجان به مسائل مختلف داخلی و خارجی بسیار غیر واقع بینانه بود. از سال 1993 آقای حیدر علی اف روی کار آمد و نگاه واقع بینانه ای در جمهوری آذربایجان حاکم شد و آن نگرش افراطی در مواضع رسمی دولت آذربایجان پیگیری نشد.اگر چه گروه‌های قوم گرا در آن کشور که از غربی‌ها، اسرائیل و کنگره آمریکا حمایت می شدند، کماکان به این مسائل دامن می زدند. البته روز به روز از نفوذ این گروه‌ها در جمهوری آذربایجان کم شده است، اما با توجه به اینکه رسانه‌هایی را در اختیار دارند، بعضا از فرصت‌های پیش آمده برای تاثیرگذاری در روابط دو کشور استفاده می کنند. به گزارش ایراس،هرچند از عمر حیات سیاسی مستقل کشوری به نام جمهوری آذربایجان در همسایگی ایران کمتر از 30 سال می گذرد، اما در طول این سال‌ها روابط میان تهران و باکو با فرازو نشیب‌های فراوانی همراه بوده است. جمهوری آذربایجان به واسطه مجاورت زمینی با چهار استان ایران و همچنین ظرفیت تعامل دریایی مستقیم با استان‌های گیلان و مازندران، به عنوان یکی از همسایگان مهم و استراتژیک ایران محسوب می شود. از جانب دیگر و به رغم ماهیت سکولار حکومت این کشور، قرابت فرهنگی و دینی ایران با ساکنان این همسایه شمالی که به واسطه اکثریت جمعیت مسلمان و شیعه آن میسر شده است، قابل اغماض نیست. علاوه بر این و با توجه به سایر مشابهت‌هایی که وجود دارد، پویایی مرزهای ایران و جمهوری آذربایجان موجب شده است تا این مرز با کمترین مشکلات امنیتی همراه باشد. با این مقدمه، موسسه ایراس، گفتگویی با محسن پاک آیین، سفیر سابق ایران در جمهوری آذربایجان ترتیب داده است تا اهمیت و نزدیکی روابط میان باکو-تهران را مورد بررسی قرار دهد.

مقدمه: محسن پاک‌آيين سفير سابق ايران در جمهوري آذربايجان گفت: جمهوري آذربايجان رشد اقتصادي بيشتري از ديگر همسايگان خود داشته و به دليل دسترسي به فروش نفت و گاز دوست ندارد امنيت اقتصادي به خطر بيفتد.جمهوري آذربايجان بعد از استقلال خود با فروپاشي اتحاد جماهير شوروي سال‌هاي پر فراز و نشيبي را پشت سر گذاشته است. منازعه با ارمنستان بر سر منطقه قره باغ و ادامه اين مناقشه تا به امروز، تغييرات سياسي و روي کار آمدن الهام علي اف بعد از پدرش و تلاش اين جمهوري در رسيدن به ثباتي نسبي در پي رسيدن اين کشور به انرژي و افزايش قدرت سياسي و تاثير گذاري اين کشور در قفقاز بوده است. جمهوري آذربايجان با ايران نيز در کنار هم روزهاي سرد و گرمي را تجربه کرده اند و بعد از طي دوره اي تنش زا به دوره اي عادي و رو به توسعه گام گذاشته‌اند. سايت خبرآنلاين با محسن پاک آيين در مورد مسائل جديد جمهوري آذربايجان و همچنين در مورد فراز و نشيب روابط اين کشور با همسايگان خود گفتگويي انجام داده را از نظر مي‌گذرانيد.